Emoties spelen een essentiële rol in ons leven, maar toch blijkt dat de meeste mensen een moeizame relatie hebben met negatieve emoties. Deze worden namelijk vaak als oncomfortabel en problematisch weggezet. Soms lijkt het makkelijker om deze emoties en de bijbehorende gedachten daarom simpelweg te negeren of te vermijden.
In sommige gevallen worden negatieve emoties zelfs op routinematige manier onderdrukt en vermeden, wat volgens talrijke onderzoeken kan leiden tot nadelige gevolgen voor onze mentale en fysieke gezondheid op de langere termijn.
Het blijkt echter dat als we ze met nieuwsgierigheid en vriendelijkheid benaderen, het onze manier van denken en mentale gezondheid geheel kan transformeren. Emoties zijn namelijk een waardevolle bron van informatie, een weg waardoor we onszelf beter kunnen leren kennen. En dat geldt voor zowel positieve als negatieve emoties.
Emotionele bewustzijn kan meer tijd en oefening vereisen, afhankelijk per persoon. Hoe vaker je het beoefent, hoe meer je bewustzijn en verwoording zich zullen ontwikkelen. De volgende opdracht is een simpele en praktische manier om dit vaker te beoefenen en dus zo je emotionele bewustzijn geleidelijk te laten groeien.
Instructies
Stap 1:
Zet voor morgen je telefoonalarm aan op drie willekeurige tijden in de dag. Als het alarm afgaat, geef je antwoord op de volgende vraag: “Wat voel ik op dit moment?”
Een aantal voorbeelden:
- Op dit moment, voel ik mij overweldigd door wat er nu in de wereld gebeurt.
- Op dit moment, voel ik mij kalm en tevreden en heb ik zin in de rest van de dag.
- Op dit moment, voel ik teleurgesteld door de feedback die ik net heb ontvangen.
Stap 2:
Na het beantwoorden van de eerste vraag, gaan we een stapje verder:
“Wat zegt deze emotie mij?”.
Emoties zijn namelijk signalen en tekenen. Vandaar dat het logischer is om deze berichten van onszelf te ontvangen en proberen te begrijpen, in plaats van ze te bevechten of te vermijden.
Hier zijn wat voorbeelden:
- Mijn gevoel van overweldiging vertelt mij dat ik mij zorgen maak om te veel dingen tegelijk. Het geeft mij inzicht over mijn belangrijkste waardes (bijvoorbeeld: vrede en rechtvaardigheid). Misschien vertelt het me ook dat ik meer tijd moet spenderen om weer gegrond te raken en een helder overzicht te maken van waar ik mee bezig ben.
- Mijn gevoel van kalmte en tevredenheid verteld mij dat ik iets goeds heb gedaan in hoe ik mijn dag en omgeving heb ingedeeld. Misschien zijn er factoren die mij hebben geleid naar dit positieve punt, wat veel zou kunnen vertellen over waar ik kalm en tevreden van kan worden.
- Mijn gevoel van teleurstelling vertelt me dat er nog iets is wat mij tegenhoudt om dit los te kunnen laten en weer in het moment te leven. Het vertelt mij dat ik andere verwachtingen had dan wat er in de realiteit gebeurde. Misschien ben ik wat onzeker op het moment en moet ik nu iets minder hard voor mezelf zijn.
Stap 3:
Elke emotie dat je voelt, is weer een kans voor jou om jezelf een beetje beter te leren kennen. En om wat minder hard tegenover jezelf te zijn. Soms is (h)erkenning al inzichtvol genoeg, maar als de mogelijkheid er is, kun je ook een klein plan van aanpak of geformuleerde les creëren gebaseerd op wat je net over jezelf hebt geleerd.
Op deze manier bijvoorbeeld:
- Ik zal meer focussen op wat ik wel kan controleren vandaag en daarnaast ook even niet meer voortdurend het nieuws volgen. Daarbij zal ik genoeg rust- en connectiemomentjes inplannen gedurende de dag.
- Ik had vannacht wat langer geslapen dan gewoonlijk en de dag begonnen met sporten. Ik zal dit morgen weer proberen en kijken of ik me dan weer zo fijn voel. Misschien zijn deze twee factoren iets wat ik vaker kan aanhouden in mijn planning.
- Ik ga het vandaag met een vriend hebben over hoe ik mij voelde na de feedback. Als ik mij weer beter voel, zal ik met een andere blik terugkijken op de feedback, en kijken wat ik ervan kan leren voor de volgende keer.
Deze techniek om je emoties beter te bekijken en van ze te leren vergt wellicht veel oefening. Hoe meer je het doet, hoe helderder de signalen worden.
“Moeilijke emoties zijn deel van ons contract met het leven. Ongemak is simpelweg de toegangsprijs van een betekenisvol leven.” – Susan David